آسيب شناسي گفتار و زبان و بلع ( گفتار درماني) يكي از رشته هاي علوم پزشكي در شاخه توانبخشي است كه به پيشگيري ، تشخيص و درمان اختلالات گفتارو زبان و بلع مي پردازد. اين علم بين رشته اي ، از علوم تجربي و انساني بهره مي گيرد و كسب مهارت در آن مستلزم آشنايي و مطالعه آناتومي و فيزيولوژي عمومي و سر و گردن و حنجره ، نوروآناتومي ، روانشناسي عمومي ، روانشناسي كودك ،زبانشناسي و روانشناسي زبان ، فيزيك صوت و نهايتأ روشهاي ارزيابي و درمان اختلالات گفتار وزبان و بلع مي باشد. اين اختلالات در پنج گروه عمده طبقه بندي مي شوند:

  اختلالات زباني كودكان و بزرگسالان

  اختلالات صوت و تشديد

  اختلالات توليد ( تلفظ آواهاي گفتاري )

  اختلالات رواني گفتار ( شامل لكنت و تندگويي يا كلاترينگ )

  اختلالات بلع

  رشد وعملكرد طبيعي گفتار وزبان ، نيازمند سلامت دستگاه هاي مغز و اعصاب ، شنوايي و اندامهاي گفتاري و سلامت عاطفي – رواني است. بنابر اين هر مشكلي كه به صورت ژنتيكي ، عملكردي ، اكتسابي و يا وابسته به نابسامانيهاي دوران رشد، ساختار طبيعي و يا عملكرد درست دستگاههاي مزبور را تحت تأثير قرار دهد، موجب بروز انواعي از اختلالات گفتار وزبان خواهد شد. آسيب شناس گفتار و زبان كه در كشورما "گفتاردرمانگر" ناميده مي شود، بر اساس اطلاعاتي كه از طريق مشاهده ، معاينه ، مصاحبه و اجراي آزمونهاي تخصصي بر روي مراجعين به دست مي آورد، احتمال وجود اختلالات مربوط به حوزه تخصصي خود را بررسي كرده و در صورت نياز با استفاده از روشهاي مختلف به توانبخشي يا درمان فرد مبتلا مي پردازد . اين مداخلات عمدتأ به شكل " آموزش " انجام شده وبدون تجويز دارو يا روشهاي جراحي و مانند آن صورت مي پذيرد.

 فارغ التحصيلان مقطع كارشناسي گفتاردرماني مي تواندد باارائه مدارك،عضو سازمان نظام پزشكي كشور باشند و شماره نظام گفتاردرماني دريافت نمايند و براساس قوانين درصورت دارابودن شرايط كافي بطورمستقل دفترگفتاردرماني راتاسيس نمايند.

  تربيت متخصصين گفتاردرماني از سال 1352 در مدرسه عالي توانبخشي آن زمان آغاز شد و پس از پيروزي انقلاب اسلامي در دانشكده علوم توانبخشي دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي – درماني ايران ادامه يافت. اين دانشگاه تاسال 1372 تنها مركز آموزشي گفتاردرماني در كشور ما بوده است و اكنون با 34 سال تجربه همه ساله در مقاطع كارشناسي و كارشناسي ارشد گفتاردرماني ، دانشجو مي پذيرد و اميد است با همكاري مسئولين به زودي مقطع دكتراي گفتار و زبان در اين دانشگاه راه اندازي شود.